Antybiotyki zabijają nie tylko bakterie będące źródłem zakażenia, ale także dobroczynne drobnoustroje tworzące mikrobiotę organizmu. Zachwianie równowagi flory jelitowej może prowadzić do biegunek, nudności, kłopotów z trawieniem oraz do obniżenia odporności, dlatego by złagodzić skutki antybiotykoterapii warto uzupełniać dietę o składniki takie, jak probiotyki oraz witaminy.
Jak antybiotyki działają na organizm?
Ponieważ podstawowym celem antybiotyków jest wpływ na komórki bakteryjne, terapię z ich wykorzystaniem stosuje się podczas leczenia zakażeń o potwierdzonym źródle bakteryjnym. Takie leczenie nie jest jednak pozbawione wad – antybiotyki działają nie tylko na bakterie, które są źródłem zakażenia, ale także na probiotyki – dobroczynne drobnoustroje odpowiedzialne za równowagę flory jelitowej.
Może to skutkować nieprzyjemnymi objawami ze strony układu pokarmowego – na przykład biegunką czy nudnościami, a także spadkiem ogólnej odporności organizmu. Dlatego podczas stosowania antybiotykoterapii kluczowe są działania mające na celu uzupełnianie flory bakteryjnej.
Badania wskazują, że antybiotyki mogą niekorzystnie wpływać na zawartość w organizmie nie tylko dobroczynnych bakterii, ale także następujących mikroelementów:
- witamina K
- witamina B1
- witamina B9 (kwas foliowy)
- witamina B12
- witamina A
- witamina C
Dzieje się tak dlatego, że niektóre z tych witamin (na przykład z grupy B) są produkowane właśnie z udziałem dobroczynnych bakterii zamieszkujących jelito grube. Dlatego bardzo istotne podczas antybiotykoterapii jest odżywianie bogate w produkty będące naturalnym źródłem tych substancji.
Jak łagodzić skutki antybiotykoterapii?
Aby złagodzić skutki antybiotykoterapii należy zadbać o to, by zachować równowagę flory jelitowej. Taka równowaga lub jej brak wpływa na trawienie, odporność organizmu oraz na dobre samopoczucie, dlatego warto uzupełniać dietę o jak najwięcej produktów, które pomagają uzupełnić florę bakteryjną o dobroczynne szczepy bakterii probiotycznych.
Aby złagodzić skutki długotrwałej antybiotykoterapii trzeba zatem zadbać o organizm na dwa sposoby: z jednej strony skoncentrować się na spożywaniu jak największej ilości produktów zawierających witaminy, których może brakować, a z drugiej strony uzupełnienie diety o produkty probiotyczne. Wykonano wiele badań naukowych, które dowiodły, że podawanie probiotyku może znacznie zmniejszyć ryzyko, że pojawi się biegunka po antybiotyku.
Warto jednak pamiętać o tym, aby przyjmowany probiotyk zawierał szczepy bakterii, które mają udokumentowane działanie. Należą do nich:
- boulardii
- Lactobacillus GG
- rhamnosus GG
Jaka dieta przywróci równowagę mikroflory jelitowej?
Probiotyki, czyli dobroczynne szczepy bakterii występują nie tylko w preparatach medycznych, ale także i w produktach spożywczych, takich jak:
- fermentowane produkty mleczne np. kefiry, maślanki, jogurty
- kiszonki, czyli warzywa fermentowane – np. kiszone ogórki, kapusta lub buraki, ale też pasta miso, kimchi czy kombucha
Z kolei produkty spożywcze bogate w witaminy, których może brakować w wyniku długotrwałej antybiotykoterapii to:
- zielona warzywa liściaste
- produkty pełnoziarniste
- chude mięso
- papryka
- natka pietruszki
- kapusta
- cytrusy
Warto pamiętać, że cytrusy zawierają związki utrudniające wchłanianie antybiotyków, można zatem spożywać je kilka godzin przed lub po przyjęciu leku. Nie bez znaczenia jest też fakt, że antybiotyki są metabolizowane w wątrobie. Dlatego podczas długotrwałego stosowania antybiotykoterapii dobrze jest unikać produktów, które dodatkowo obciążają ten narząd.
Należą do nich: tłuste mięsa i sery, podroby, masło, słone przekąski i słodycze. Cukru warto unikać także z innej przyczyny – skutkiem ubocznym długiego przyjmowaniu antybiotyków niekiedy jest pojawienie się grzybicy, której rozwojowi sprzyjają pokarmy bogate w cukry. Drożdżaki wypierają pożyteczne bakterie z jelit, dlatego dieta przy antybiotykoterapii powinna opierać się o produkty o niskim indeksie glikemicznym.
