Każdy rodzic chciałby zapewnić swojemu dziecku poczucie bezpieczeństwa. Istnieją jednak pewne (zwykle niezależne od nich) czynniki, które mogą znacznie utrudniać wprowadzenie takiej misji w życie.
Silne emocje i dziecięca wyobraźnia mogą mu bowiem podpowiadać pewne obrazy i scenariusze wydarzeń, które przekładają się na trudne do przezwyciężenia lęki. Jednym z najpowszechniejszych lęków kilkulatków jest bez wątpienia lęk przed ciemnością.
Skąd bierze się lęk przed ciemnością?
Mało kto zdaje sobie sprawę, że lęk przed ciemnością jest – w gruncie rzeczy – naturalnym lękiem rozwojowym. Obserwuje się go u większości dzieci po ukończeniu 3. roku życia. Zwykle taki stan utrzymuje się przez kilka tygodni lub kilka miesięcy, a potem stopniowo wygasa.
Czym objawia się lęk przed ciemnością?
Zwykle nie sposób go nie dostrzec:
- dziecko opiera się przed zgaszeniem światła przed pójściem spać
- nie chce też wchodzić do nieoświetlonych pomieszczeń
- gdy przebudzi się w nocy w ciemnym pokoju, zwykle wpada w panikę: głośno płacze, krzyczy i woła rodziców
Co ciekawe, lęk przed ciemnością – choć sam w sobie jest zjawiskiem normalnym na tym etapie dziecięcego rozwoju – może zostać spotęgowany przez czynniki zewnętrzne, takie jak oglądanie mrocznych bajek czy filmów, w których pojawiają się wątki agresji i przemocy.
Zabawy dla dzieci – sprawdź, które rozwijają wyobraźnię
Jak wesprzeć dziecko, które boi się ciemności?
Nie wszystkie działania, które intuicyjnie bierzemy za trafne i pomocne, faktycznie pomagają dziecku zmierzyć się z lękiem przed ciemnością. Zdecydowanie nie należy wywoływać u dziecka poczucia wstydu czy niedojrzałości przez sformułowania, takie jak „taka duża dziewczyna i się boi?”.
W ten sposób osiągniemy skutek odwrotny do zamierzonego: dziecko będzie się czuło niezrozumiane i niewystarczająco odważne, by sprostać naszym standardom, co może tylko wzmocnić poczucie lęku. Nie pomogą mu też nasze racjonalne tłumaczenia, że nie ma się czego bać – lęk nie wiąże się bowiem z rozumem, a z emocjami.
Co zatem można zrobić, gdy dziecko boi się ciemności?
- Pokaż maluchowi, że go rozumiesz i akceptujesz – powiedz, że to normalne i że każdy czasem się czegoś boi.
- Okaż dziecku wsparcie – przytul je, pocałuj, pogłaszcz po głowie – i postaraj się oswoić ciemność, często powtarzając, że tylko wydaje się straszna, ale wcale taka nie jest.
- Spróbuj wytworzyć w dziecku pozytywne skojarzenie z ciemnością. Przed snem opowiadaj mu o radosnych i pełnych zabawy nadchodzących wakacjach albo wymyśl prostą zabawę (np. z latarkami), która rozweseli malucha.
- Razem przyklejcie na suficie fluorescencyjne gwiazdki i księżyc – odwrócą one uwagę malucha od ciemności i dodadzą mu otuchy.
Kreatywność u dzieci – jak ją rozwijać?
