Stres ma wiele twarzy. Nie wszystkie są dla naszego organizmu niekorzystne: stres w niewielkiej dawce działa mobilizująco. Jednak jego nadmiar „narusza nie tylko nasze nerwy”, ale także niekorzystnie wpływa na skład mikrobiomu jelitowego.
Czym jest mikrobiom jelitowy?
W naszych jelitach żyją miliardy drobnoustrojów: jest ich ponad 10 razy więcej niż komórek ludzkiego organizmu. Wszystkie one składają się na mikrobiom, czyli florę bakteryjną jelit. Mikrobiom kształtuje się od pierwszych dni po urodzeniu, a wpływ na niego mają czynniki środowiskowe, rodzaj porodu i to, jak karmiony jest noworodek, czynniki genetyczne oraz dieta.
Mikroflora jelitowa powinna zawierać przewagę dobroczynnych bakterii, które wspierają procesy trawienne i oczyszczanie jelit, wspomagają pracę całego układu pokarmowego oraz mają korzystny wpływ na nastrój i nasze samopoczucie. Bakterie jelitowe są nam niezbędne.
Jaki jest wpływ stresu na florę bakteryjną jelit?
Niestety stres nie działa na mikrobiom jelitowy jak trening wytrzymałości. Nadmierny stres i wywołanie nim zmiany hormonalne mogą uszkodzić mikrobiom oraz wpływają niekorzystnie na jego skład. Przyczyniają się do tego także nieprawidłowe nawyki żywieniowe, jakie często przejawiamy w stresie, a więc jedzenie większej ilości słodyczy czy produktów typu fast food.
Flora bakteryjna jelit reaguje na takie menu niekorzystnie, jej skład także zmienia się na niekorzyść. Nadmierny stres i spowodowane nim zmiany w mikrobiomie mogą wpływać na pracę układu pokarmowego
Kiedy stres staje się niekorzystny dla zdrowia i jak temu zaradzić?
Długotrwały stres powoduje, że nasz organizm jest w stanie nieustannej gotowości za sprawą podwyższonego poziomu kortyzolu i adrenaliny. To męczące i bardzo niekorzystne dla kondycji układu sercowo-naczyniowego oraz pokarmowego.
Jest sporo sposobów na złagodzenie stresu i związanego z nim napięcia nerwowego. Można medytować i ćwiczyć jogę, doskonale sprawdzi się także spacer czy sprawdzone metody relaksacyjne. Warto też zmienić sposób myślenia na bardziej stoicki. Nie od dziś wiadomo, że stres generowany jest nie przez obiektywne zdarzenia, ale nasz sposób reakcji na nie.
Jak odbudować mikrobiom?
Jeśli stres sprawił, że kondycja naszego mikrobiomu nie wygląda najlepiej, warto odpowiednio zadbać o jego skład. Sprawdzonym sposobem jest zmiana diety i włączenie do niej naturalnych probiotyków, m.in. kiszonych warzyw oraz owoców, a także produktów mlecznych poddanych fermentacji, takich jak kefir, maślanka czy jogurt. Oprócz tego jedzmy też regularnie kasze, produkty pełnoziarniste oraz świeże warzywa i owoce. Starajmy się też wysypiać.
Dla wzmocnienia mikrobiomu można też sięgnąć po probiotyki w postaci suplementów diety ze starannie wyselekcjonowanymi żywymi kulturami bakterii oraz prebiotykiem np. fruktooligosacharydy*. Należy pamiętać, że suplementy diety nie zastąpią zdrowej diety i odpowiedniego trybu życia, ale można stosować je jako ich dopełnienie.
Bibliografia:
- Magdalena Malinowska, Beata Tokarz-Deptuła, Wiesław Deptuła, MIKROBIOM CZŁOWIEKA, POST. MIKROBIOL., 2017, 56, 1, 33–42.
- K. Góralska, E Brezinska-Lasota, Wpływ diety na mikrobiom jelitowy i zdrowie człowieka, Postępy Mikrobiologii. Suplement, 2019(58) 1.
- Weronika Maria Wierzchanowka, Tomasz Iwanicki, ROLA MIKROBIOMU JELITOWEGO W FUNKCJONOWANIU UKŁADU NERWOWEGO, Problemy Nauk Biologicznych, Tom 69 2020, Numer 2 (327) Strony 301–311.
- Ewelina Gulas i wsp., Jak mikrobiologia może wpływać na psychiatrię? Powiązania między florą bakteryjną jelit a zaburzeniami psychicznym, Psychiatr. Pol. 2018; 52(6): 1023–1039.
