Nieprawidłowy skład flory jelitowej może skutkować infekcjami układu moczowego, zapaleniami dziąseł, otyłością czy zespołem jelita wrażliwego. Aby uzupełniać skład mikrobioty i zachować jej równowagę podczas antybiotykoterapii, warto zatroszczyć się o prawidłową dietę. Co jeść przy antybiotyku?
Dlaczego probiotyki są ważne?
Bakterie probiotyczne zamieszkujące układ pokarmowy są odpowiedzialne za prawidłowe trawienie oraz utrzymanie odporności organizmu na prawidłowym poziomie. Brak równowagi flory jelitowej po antybiotyku może się wiązać z szeregiem nieprzyjemnych konsekwencji, jak: wymioty, biegunki czy nudności, a także spadek odporności. Co więcej, bardzo ważną cechą bakterii probiotycznych jest antagonizm w stosunku do mikroorganizmów gnilnych oraz patogennych, co oznacza, że hamują one ich rozwój.
Jest to związane z wytwarzaniem kwasów: octowego, mlekowego, H2O2 oraz syntezą bakteriocyn hamujących rozwój patogenów takich, jak: Clostridium, Staphylococcus, Listeria, Escherichia, Salmonella, Shigella. Badania wskazują także, że bakterie probiotyczne mogą wpływać na znoszenie nietolerancji laktozy, mogą mieć działanie antycholesterolowe i przeciwalergiczne, a także mogą zapobiegać próchnicy i osteoporozie.
Probiotyk, prebiotyk i synbiotyk
Probiotyki to szczepy żywych dobroczynnych bakterii, które podane w określonej liczbie są zdolne do wywołania korzystnego wpływu na zdrowie. Jak dotąd udowodniono w badaniach, że kryteria spełnia zaledwie kilka szczepów bakteryjnych:
- Lactobacillus johnsoni La1
- Lactobacillus rhamnosus GG
- Lactobacillus casei Shirato
- Lactobacillus acidophilus NCFB 1487
- Bifidobacterium lactis Bb 12
- oraz grzyby Sacharomyces boulardii
Aby bakterie miały jednak szansę się namnażać, potrzebują one prebiotyków, czyli odpornych na działanie enzymów trawiennych substancji stanowiących pożywienie dla drobnoustrojów.
Aby składnik spożywczy był uznany za prebiotyk, musi spełnić kilka warunków: nie może być wchłaniany w przewodzie pokarmowym i musi stymulować wzrost aktywności bakterii zamieszkujących jelito. Takie kryteria spełniają dwie substancje: inulina z grupy fruktanów i trans-galak-tooligosacharydy (TOS).
Produkty, które zawierają jednocześnie probiotyk i prebiotyk to synbiotyki.
Dieta przy antybiotykoterapii – co jeść przy antybiotyku?
Doskonałym źródłem dobroczynnych bakterii probiotycznych są wszelkie wyroby mleczne, na przykład jogurty, maślanki, kefiry oraz kiszonki – np. kiszona kapusta, ogórki albo inne przetwory fermentowane. Dobrym źródłem naturalnych probiotyków jest też kwas chlebowy.
Warto zwrócić uwagę także na produkty funkcjonalne, takie jak jogurty z dodatkiem bakterii probiotycznych. Podczas antybiotykoterapii dobrze jest wzbogacić dietę o kilka produktów zawierających naturalnie występujące probiotyki bądź o produkty medyczne z zawartością dobroczynnych bakterii.
Co jeszcze jeść przy antybiotyku? Jak powinna wyglądać dieta przy antybiotykoterapii? Oto kilka przykładów artykułów spożywczych, w których znajdziesz naturalne probiotyki. Możesz je z powodzeniem włączyć do diety podczas antybiotykoterapii, aby wspomóc utrzymanie równowagi flory jelitowej:
- kefir – napój mleczny uzyskany przez fermentację, zawiera więcej bakterii probiotycznych niż jogurt
- kiszonki – fermentowane warzywa, np. kapusta lub ogórki, to doskonałe źródło probiotyków; wybieraj te fermentowane w solance, a nie w occie
- kombucha – słodki i lekko gazowany płyn powstający w wyniku fermentacji czarnej herbaty
- kimchi – fermentowana kapusta pekińska, popularna w kuchni azjatyckiej
- pasta miso –połączenie fermentowanej soi i brązowego ryżu, również popularna w kuchni azjatyckiej
Badania wskazują, że zachowanie równowagi mikroflory jelitowej można wspomagać również w diecie uwzględniając pokarmy z zawartością prebiotyków. Dlatego dieta przy antybiotykoterapii powinna zostać wzbogacona o artykuły spożywcze, będące ich źródłem. Naturalne prebiotyki to np.:
- pszenica
- banany
- karczochy
- cykoria
- czosnek
- cebula
- por
- pomidor
- ziemniaki
Kiedy brać probiotyk – przed czy po antybiotyku?
Warto pamiętać, że nie tylko obecność probiotyków w diecie, ale także czas i sposób przyjmowania preparatów probiotycznych ma znaczenie podczas antybiotykoterapii. Zatem pytanie brzmi: kiedy brać probiotyk – przed czy po antybiotyku?
Ogólna zasada mówi o tym, że nie powinno się przyjmować probiotyku i antybiotyku w tym samym czasie, zamiast tego należy zachować minimum dwugodzinny odstęp. Probiotyk powinno się przyjąć 2-3 godziny po zażyciu antybiotyku. Sam antybiotyk powinien być popijany czystą wodą. Nie należy popijać go sokiem, szczególnie z cytrusów, gdyż zawierają one związki, które mogą utrudniać wchłanianie leku.
Podczas terapii antybiotykami nie powinno się też spożywać substancji multiwitaminowych. Pomimo, że witaminy oraz preparaty z zawartością wapnia i żelaza korzystanie działają na organizm, to mogą one również stanowić pożywkę dla drobnoustrojów, które chcemy zwalczyć antybiotykiem.
