W przypadku zdrowia noworodków jednym z elementów, o którym mówi się coraz częściej jest mikrobiom – zbiór mikroorganizmów zamieszkujących nasz organizm. Ponieważ kształtuje się on najintensywniej przez pierwsze trzy lata życia, jego wspieranie w tym okresie jest szczególnie ważne. Bardzo duży udział w procesie jego tworzenia ma mikrobiom matki, który przekazuje ona dziecku w trakcie porodu naturalnego albo karmienia piersią.
Poród naturalny a mikrobiom
Poród naturalny odgrywa kluczową rolę w przekazywaniu bakterii z organizmu matki do organizmu noworodka. Gdy dziecko przechodzi przez kanał rodny matki, jest zasiedlane przez obecne w nim bakterie, głównie z grupy Lactobacillus.[1] Te bakterie są korzystne dla zdrowia jelitowego dziecka, wspierają trawienie i są pierwszym krokiem w budowaniu jego mikrobiomu oraz odporności.
Dzieci urodzone przez poród naturalny często mają bardziej zróżnicowany mikrobiom w porównaniu do tych urodzonych przez cięcie cesarskie. Ta różnorodność jest uważana za korzystną, ponieważ wiąże się z mniejszym ryzykiem wielu chorób, takich jak astma, alergie[2] oraz otyłość w późniejszym życiu.
Cesarskie cięcie a mikrobiom noworodka
Dzieci urodzone przez cesarskie cięcie nie mają tej samej ekspozycji na bakterie z kanału rodnego matki. Mikrobiom niemowląt w początkowych etapach życia jest często zdominowany przez bakterie ze skóry oraz otoczenia szpitalnego.
Istnieje jednak kilka strategii, które mogą pomóc w „kolonizacji” mikrobiomu dziecka urodzonego przez cesarkę ,w sposób bardziej zbliżony do porodu naturalnego. Jedną z metod jest tzw. „swabbing” – wacikowanie. Polega ono na tym, że bezpośrednio po urodzeniu się dziecka, używając sterylnego wacika nasączonego wydzieliną z pochwy matki, przeciera się twarz i ciało noworodka.
Dzięki temu dziecko ma bezpośredni kontakt z bakteriami z mikrobiomu matki, mimo że nie przeszło przez kanał rodny.[3] Nie jest to jednak powszechna praktyka, dlatego warto omówić jej plusy i minusy z lekarzem prowadzącym.
Rola karmienia piersią
Bez względu na sposób porodu, karmienie piersią jest kolejnym etapem, w którym mikrobiom matki wpływa na florę jelitową dziecka. Mleko matki jest bogate w bakterie, które promują zdrowie jelitowe oraz substancje prebiotyczne, wspierające rozwój korzystnej flory bakteryjnej.[4]
Ponieważ mikrobiom noworodka kształtuje się przez jego pierwsze trzy lata życia, jak najdłuższe karmienie piersią jest jak najbardziej wskazane. W przypadku braku możliwości karmienia naturalnego, zalecane jest podawanie niemowlętom suplementów z probiotykami.
Podsumowując, choć sposób porodu ma istotny wpływ na początkowe kształtowanie mikrobiomu noworodka, istnieją metody, które mogą pomóc w dostarczeniu dziecku korzystnych bakterii nawet po cesarskim cięciu. Zarówno poród naturalny, jak i karmienie piersią, przyczyniają się do przekazania dziecku korzystnego mikrobiomu matki, który ma kluczowe znaczenie dla jego zdrowia i odporności w późniejszym życiu.
Bibliografia:
[1] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6085361/
[2] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1081120615006845
[3] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5062956/
[4] https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fimmu.2021.680911/full
